Spieken als werkvorm

‘Wat denkt u, afkijken en delen met elkaar, daar hoeven we in het bedrijfsleven toch niet mee aan te komen’? Een journalist stelde mij deze vraag, eigenlijk was ik het er direct al niet mee eens. Afkijken moet, vind ik. Op school en in een bedrijf maar waarom ik dat vond wist ik eigenlijk niet. De vraag heb ik voorgelegd aan het brein en leuker leren forum op linked in. Lutz Mischke, Wim Zuidberg, Piet van Kleef, Xavier de Wit, Jos van Rijswijk, Yvonne van de Ven, Steven Ruiter, Eline Noorbergen, Danielle Koolstra en Marjo Lam hebben in een boeiende disc ussie de onderbouwing gegeven waarvan u hier de belangrijkste inzichten op een rijtje ziet.
Wat gebeurt er eigenlijk als we afkijken? Volgens de breinwetenschappers worden er bij afkijken spiegelneuronen geactiveerd waardoor ook in het brein van de afkijker dezelfde neurale paden geactiveerd worden. Hoe meer activiteit, hoe sterker de verbinding, hoe meer geleerd. Ook Manon Ruiters heeft in haar boek ‘Liefde voor leren’ de kunst afkijken als favoriete leerstijl een plek gegeven. Sommige mensen hebben ook volgens haar een voorkeur voor het goede voorbeeld nadoen. Ook het linked in forum geeft aan dat er bijvoorbeeld in het basisonderwijs de werkvorm afkijken bij toetsing bijvoorbeeld de laatste 10 minuten van een toets werkt als een soort peerfeedback. Het is spannend (gekoppeld aan een emotie) maar ook erg leerzaam omdat er ook direct respons plaatsvindt op goede en foute antwoorden. Binnen het didactisch concept Virtual Action learning (?) wordt afkijken van producten die studenten hebben gemaakt als didactische werkvorm ingezet.
Wat ik niet wist is dat ook NLP een vorm van afkijken aanmoedigt: modelling wordt het dan genoemd, wat er dan gedaan wordt is gedrag kopiëren van iemand anders waarvan je denkt of weet dat die persoon iets goed doet. Dat doe je dan vervolgens zelf ook. De achtergrond van de stelling dat afkijken niet goed is, heeft te maken met de angst dat we ideeën van iemand anders kunnen pikken om er zelf voordeel aan te hebben. Is deze angst terecht? Dit is wat het forum er van vond:
Gedrag of kennis, veel discussie was er over wat je nu precies kan afkijken, kun je kennis afkijken of alleen gedrag. En komt gedrag niet voort uit kennis die je bezit?
Vanuit de breinwetenschap is er nog een ander boeiend item die de discussie verdiept. Als we namelijk spiegelen wat de ander doet, krijgen we ook zicht op wat de ander beweegt. We kunnen ons als het ware verplaatsen in de ander.
Als kennis niet af te kijken is, zoals velen beweren en we ons empatisch vermogen ontwikkelen door afkijken, waarom dan niet op grote schaal toepassen dat afkijken? Voor mij is het duidelijk, afkijken moet, vooral in het licht van breinkennis, als je eenmaal gedrag hebt gekopieerd komt de wens om te weten waarom je iets doet vanzelf in je op. Het startpunt is niet interessant: van elkaar leren in de zin van delen is vermenigvuldigen, dat is de kern en dat zouden we meer moeten doen! En die ene ‘foute afkijker’ binnen een bedrijf, laten we ons daar vooral niet op focussen. Dat komt onze mindset niet ten goede. Over mindsets gesproken….dat is een mooi vervolgdiscussie item.